خانمی ۳۲ ساله هستم که ۵۰ کیلوگرم اضافه وزن دارم. برای بای پس معده اقدام کرده ام و در آزمایش های اولیه معلوم شده کم خونی فقر آهن و کمبود ویتامین B۱۲ دارم. قبل و بعد از عمل جراحی چه نکات تغذیه ای را باید رعایت کنم؟ لطفا راهنمایی ام کنید.
با خواندن این مطب در مجله سلامتی سبزینه راه نگرش تان به آموزه هایتان در این حوزه عمیق تر خواهد شد.
بای پس معده
پاسخ مجله سلامتی سبزینه راه : به طور میانگین ۱۶ درصد از افرادی که تحت بای پس معده قرار می گیرند ممکن است دچار عوارض جراحی، به خصوص آسیب به بافت معده، روده یا سایر ارگانهای مجاور شوند و غذا خوردن بعد از آن کار بسیار سختی خواهد بود و ممکن است دچار کمبودهای تغذیهای مختلفی شوند بنابراین بهتر است افرادی که قصد انجام این کار را دارند قبل از جراحی از نظر وضعیت تغذیه ای مورد بررسی قرار بگیرند تا کمبودهای احتمالی جبران شود و فرد در شرایط مناسبی قرار بگیرد. شما نیز باید قبل از جراحی، کمبود آهن و ویتامین B۱۲ را زیر نظر متخصص تغذیه برطرف کنید. اصولا افرادی که قرار است جراحی بای پس معده داشته باشند باید توسط یک تیم پزشکی از نظر وضعیت جسمی و تغذیه ای بعد از عمل هم تحت مراقبت قرار بگیرند تا در صورت وجود کم خونی و کمبودهایی که ممکن است در بیماران پیش بیاید، هرچه سریع تر اقدام و در صورت تشخیص هرگونه کمبودی با نظر متخصص تغذیه، مکمل مورد نظر تجویز شود. در چنین شرایطی معمولا یک مکمل حاوی ویتامین ها و املاح متفاوت به افراد توصیه می شود تا بعد از عمل از آن استفاده کنند.
توصیه ها و هشدارهای تغذیه ای بعد از بای پس معده
یکی از آخرین روش های کاهش وزن که به افرادی با شاخص توده بدنی بالای ۴۵ توصیه می شود، اسلیو یا بای پس معده است. این نوع اعمال جراحی لاغری تنها زمانی باید به کار گرفته شود که فرد به رژیم های غذایی اصولی و ورزش و دارو پاسخ نداده باشد. از لحاظ کارایی عمل اسلیو در مقایسه با بای پس معده شدت کمتری دارد. در این عمل معده به شکل آستین برش زده و کوچک می شود. در نتیجه با کم شدن ظرفیت تغذیه فرد وزن به تدریج کم خواهد شد. این بیماران بعد از عمل ابتدا باید از مواد غذایی مایع استفاده کنند و به تدریج مواد غذایی جامد وارد برنامه غذایی شان شود. باید حتما زیر نظر متخصص تغذیه باشند چون دریافت غذایی شان به دلیل کم شدن حجم معده مثل قبل نیست و با دریافت غذای اضافی دچار ریفلاکس و ترش کردن می شوند که بازگشت اسید به معده می تواند زمینه ساز زخم معده و دیگر خطرات احتمالی باشد. برخی بیماران از ترس غذای جامد را حذف می کنند اما باید بدانند اگر غذای جامد به تدریج وارد برنامه نشود، پرزهای معده تحلیل می رود و دردسر ساز می شود. باید غذای جامد دریافت کرد تا به تدریج پذیرش دستگاه گوارش به حد کامل برسد. در ضمن توصیه می کنیم عمل را هرگز در راس انتخاب های خود قرار ندهید چون این نوع اعمال جراحی بدون عارضه نیستند و معمولا افرادی که تحت انجام آن قرار می گیرند بعد از مدتی دچار کمبود املاحی مانند آهن و کلسیم می شوند. این ریز مغذی ها برای جذب به ترشح اسید معده نیاز دارند. همچنین شاهد کمبود ویتامین B۱۲ در بدن این افراد هستیم زیرا این ویتامین نیز نیازمند برخی عوامل داخلی است که در این بیماران تولید آن افت می کند. همچنین در این افراد وزن به سرعت پایین می آید و چربی زیادی وارد خون می شود پس باید از نظر کلیوی و کبدی تحت بررسی قرار بگیرند. در صورتی که مبتلا به کبد چرب باشند، احتمال بدتر شدن اوضاع وجود دارد. نکته مهم دیگر اینکه افرادی که جراحی اسلیو انجام می دهند، بعد از مدتی دچار کمبود آهن و پروتئین کافی می شوند در نتیجه مستعد ابتلا به کم خونی و ریزش مو هم هستند و حتما باید مکمل های لازم را دریافت کنند. این احتمال وجود دارد که به مکمل های خوراکی عدم تحمل نشان دهند و باید مکمل تزریقی دریافت کنند. نکته بسیار مهم دیگر اینکه گرچه بیماران ابتدا از کاهش وزنشان راضی هستند اما به مرور با دفع چربی عضلات هم تحلیل می رود و با کاهش عضلات سطح سوخت و ساز بدن هم افت کرده و در مرحله ای از کاهش وزن ثابت می شود و با اینکه فرد شاید ۶۰۰ کالری در روز دریافت کند، وزن کم نمی شود. برای این افراد باید رژیم غذایی مناسب حاوی میزان کافی پروتئین تجویز شود تا شاهد ریزش عضلانی نباشیم. همچنین این بیماران بعد از جراحی باید حتما عادات غذایی خود را اصلاح کنند، در غیر این صورت بافت معده که خاصیت کشسانی دارد، گشاد می شود و فرد دوباره اضافه وزن پیدا خواهد کرد. این افراد باید مرتب تحت آزمایش لازم از نظر کمبود ویتامین ها و مکمل ها باشند و ورزش را از برنامه خود حذف نکنند.
