شبکه های اجتماعی ، ده ها خوبی دارد؛ قبول! اما آیا از بدی‌هایش هم خبر دارید؟ در این مقاله از مجله سبزینه راه، تاثیر شبکه های اجتماعی بر اعتماد به نفس را بررسی می کنیم. برای این کار به سراغ نتایج تحقیقات یک موسسه پژوهشی به نام ICRSA می‌رویم. با ما همراه باشید.
امروز در این مقاله از سبزینه راه نکات خیلی مفید و عملی و کاربردی را برای شما در نظر گرفته ایم.
ابزار مدرن، ابزاری برای تخریب اعتماد به نفس؟
مجلات عامه پسند مد و همچنین تلویزیون‌های ماهواره‌ای که تکلیفشان مشخص است! اگر نگاهی به آنها بیندازید، می‌بینید که به خاطر عرضه و تبلیغ اندام‌های ایده آل و به اصطلاح «بی عیب و نقص» و تاثیر منفی آن بر اعتماد به نفس مردم و به خصوص جوانان مورد انتقاد قرار گرفته اند.
اما کمتر کسی به « تاثیر شبکه های اجتماعی بر اعتماد به نفس ما» پرداخته است.
متاسفانه در یک دیدگاه کلی به نظر می‌رسد شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی در کاهش میزان اعتماد به نفس افراد دارد.
نتایج تحقیقات نشان می دهد «هر چه افراد زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی صرف کنند، بیشتر در باره خود و ظاهرشان وسواس و حساسیت نشان می‌دهند!»
روزانه، میلیون‌ها تصویر روی شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و بین دوستان به اشتراک گذاشته می‌شود که بیشتر آنها خود واقعی فرد نیست و فقط بخش زیبای زندگی آن‌هاست! تازه آن هم تصاویر دستکاری شده با امکانات گوناگون!
به بیان دیگر، فرد تلاش میکند «آنچه که نیست» را به نمایش بگذارد تا آنچه در واقعیت هست. این یعنی نارضایتی و عدم اعتماد به نفس از واقعیت موجود و تلاش برای بودن بر اساس نظرات، خواسته‌ها، باورها و خوشایند دیگران!
آمارهای یک تحقیق نشان می‌دهد ۶۴ درصد از کاربران شبکه‌های اجتماعی(به ویژه اینستاگرام و به خصوص زنان) با دیدن عکس‌ها و تصاویر دستکاری شده از خود و ظاهرشان احساس بدی پیدا کرده، ناامید و افسرده شده‌اند.
بررسی موارد بیشتر…
بررسی مواردی درباره تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر میزان اعتماد به نفس، شما را به دیدگاه واضح‌تری می‌رساند.
کلیسی هیبرد یک دانشجوی اهل انگلیس، نمونه‌ای از این مسئله بود.
او در دوران کودکی قد بلند و چاق بود. در دوران ابتدایی مشکلی با این ظاهر نداشت. چرا که کسی به‌این موارد توجه نمی‌کرد. اما وقتی به دبیرستان رفت، ظاهرش برای او دردسرساز و دستمایه تمسخر شد!
چرا که با دیدن او اکثر هم کلاسی‌ها و شاگردان مدرسه شروع به حرف زدن و تمسخر کردند. این امر باعث شد که به مرور زمان او فکر کند واقعا زشت است و هیچ چیز خوب و زیبایی در وجودش نیست!
کلیسی، سال‌های اول دبیرستان همیشه احساس بدبختی می‌کرد و در فیسبوک دوستان خیلی کمی داشت که در مورد آنها تقریبا مطمئن بود که سر به سر او نخواهند گذاشت.
روزگار برای کلیسی سخت بود! او در مورد تمام جزییات ظاهری‌اش حتی شکل ابروها و یا اندازه پیشانی خود وسواس پیدا کرده بود.
خود کلیسی در این باره می‌گوید: «اگر من روی شبکه‌های اجتماعی دوست و یا آشنای بیشتری داشتم حتماً بیشتر مورد آزار قرار می‌گرفتم. آزار و رفتار زورگویانه و ناراحت کننده دیگران در سنین یازده تا شانزده سالگی واقعا وحشتناک بود و دلیل‌این آزارها هیکل و ظاهر من بود.»
کلیسی تلاش کرد آنچه مورد آزار است را تغییر دهد. مثلاً چندبار رنگ موهایش را عوض کرد، رژیم‌های سنگین گرفت تا بلکه همرنگ جماعت شود، اما نشد… بالاخره متوجه شد که مشکل، رفتار غلط دیگران است و نه اندام و ظاهر او!!
کلیسی بعد از آگاهی از این قضیه خود را باور کرد و یک برنامه آموزشی آگاهی بخشی به نام «آموزش با صدای بلند» راه انداخت.
در‌این دوره‌ها که در مدارس برگزار می‌شود به معلمان آموزش داده می‌شود که چطور مشکل عدم اعتماد به نفس نوجوانان و عدم رضایت آنها از ظاهرشان را تشخیص داده و با آن برخورد کنند.
به خاطر همین تجربه‌های شخصی و حرفه‌ای، کلیسی هیبرد به خوبی از تاثیرات شبکه‌های اجتماعی بر‌این موضوع اطلاع دارد و می‌گوید: «نوجوانان روی شبکه های اجتماعی ممکن است صدها و هزاران “دوست و آشنا” داشته باشند و‌این همه ارتباط آنها را آسیب‌پذیر میکند.
این قشر کاربر سعی می‌کنند بهترین تصویر ممکن را از خود بر روی شبکه‌های ارائه دهند و همواره در حال مقایسه خود با دیگران هستند.
برای بسیاری از نوجوانان و جوانان امروزی شبکه های اجتماعی مثل اینستاگرام و توییتر و ابزارهای ارسال پیامک مثل واتس‌اپ راه اصلی برقراری ارتباط با دوستان، آشنایان، خانواده و سراسر دنیا است.
آمارها نشان می‌دهند در همین ایران خودمان بیش از ۶۰ درصد جوانان از شبکه اجتماعی اینستاگرام استفاده می‌کنند. سبک زندگی سلبریتی‌ها و اینفلوئنسرهای اینستاگرام، تاثیر بزرگی بر میزان اعتماد به نفس جوانان دارد.
اینفلوئنسرها معمولاً بخش‌های بد زندگی‌شان را در اینستاگرام عرضه نمی‌کنند و فقط آن بخش از زندگی را در اینستاگرام به نمایش می گذارند که یا به شدت خوب است یا یک نمایش تو خالی از سبک زندگی به اصطلاح لاکچری و مخصوص آدم‌های ثروتمند و پولدار!
در حالی که همه این‌ها ممکن است سرابی بیش نباشد…
شاید تاکنون هیچ‌وقت نوجوانان تا این اندازه در مورد زندگی دوستان خود اطلاع نداشتند و تا این حد در مورد ظاهر خود حساس نبودند!
آنان این اطلاعات، حساسیت و کاهش اعتماد به نفس را در شبکه‌های اجتماعی کسب می‌کنند!
اما راهکار چیست؟
زمان را مدیریت کنید
بهترین راه برای مدیریت استفاده از شبکه‌های مجازی، استفاده مفید و مختصر از آن است.
یعنی در مدت زمان کوتاهی مانند روزی ۳۰ دقیقه تا یک ساعت، به کانال‌ها یا صفحات مفید و با ارزش سر زده و مطالب جدید آنها را مطالعه کنیم.
اما رسیدن به این نقطه برای کسانی که در طول روز ساعت‌ها در شبکه‌های مجازی هستند و به انواع کانال‌ها و صفحات مختلف سر می‌زنند، کار دشواری است.
دنبال محتوای با ارزش و مفید باشید
آیا بهتر نیست به جای دنبال کردن افراد و صفحاتی که تنها به دنبال مد و زیبایی هستند، سعی کنیم که از این موقعیت به طور مثبت استفاده کنیم؟
سعی کنید صفحات علمی و دانستنی‌های مفید و البته با منبع موثق را پی‌گیری کنید.
دنبال کردن صفحه شخصی یک مدل خارجی، هیچ ارزشی برای ما ندارد، به دنبال چیزی باشید که واقعا مفید و کارآمد است.
همچنین از شبکه‌های مجازی می‌توان برای ارتقاء سطح علمی در کاری که تخصص آن را داریم استفاده کرد.
شغل شما مهم نیست، آشپز، برنامه نویس، تعمیرکار، طراح گرافیکی یا هر چیز دیگر…
بسیاری از کانال‌ها و صفحات در شبکه‌های مجازی هر روزه مطالب مفیدی در جهت افزایش مهارت یا تخصص شما منتشر می‌کنند که پی‌گیری این گونه مطالب می‌تواند به شدت بر روی دانش و آینده شغلی هر ردی تاثیر بگذارد.
افرادی را دنبال کنید که آنها را می شناسید
لازم نیست حتما در شبکه های اجتماعی سلبریتی‌ها یا چهره‌ها را دنبال کنید. صفحات شخصی دوستان و آشنایان خود را پی‌گیری کنید و با آنها در ارتباط باشید .
با این کار حداقل خود واقعی فرد مخاطب را می شناسید و می دانید او هم مثل شما خوبی ها و بدی ها، خوشبختی ها و گرفتاری هایی در زندگی دارد.
همچنین ایجاد کانال‌های خانوادگی نیز می‌تواند به صمیمیت افراد کمک کند، هرچند هیچ چیزی جای گفت‌و‌گوی رو در رو را نمی‌گیرد، اما وقت گذراندن با افراد خانواده و دوستان در فضای مجازی بهتر از دنبال کردن ده‌ها صفحه یا کانال بی‌ارزش است.
هم صحبت شدن با افراد خانواده و دوستان، ارسال اخبار مهم روز، ارسال مطالب طنز، به اشتراک گذاشتن تصاویر گردش‌های خانوادگی و مواردی از این دست، به استحکام روابط خانوادگی در دنیای واقعی نیز کمک شایانی میکند.
