حافظه عضلانی و تقویت عملکرد آن
بدنسازان، به حافظه عضلانی باور دارند! شاید شنیدن این جمله، کمی عجیب و تا حدی تخیلی به نظر برسد؛ چون ما مطمئن هستیم که عضلات جلوبازوی‌مان حافظه ندارد و به طبع مموری‌خور هم نیست!
پس چگونه چنین چیزی ممکن است؟! جای نگرانی نیست. مبحث حافظه عضله کمی علمی است. گروه سبزینه راه در این مقاله، ابتدا در مورد حافظه عضلانی توضیح داده و سپس به نحوه عملکرد و فواید آن خواهد پرداخت.
امروز در این مقاله از سبزینه راه نکات خیلی مفید و عملی و کاربردی را برای شما در نظر گرفته ایم.
حافظه عضلانی چیست؟
یکی از علل این‌که عضلاتتان قابلیت رشد چشمگیری دارند، خود سلول‌های عضلانی است که برای رشد و افزایش حجم تجهیز شده‌اند. این سلول‌های عضلانی نسبتاً بزرگ بوده و به‌خاطر چند هسته‌ای بودنشان می‌توانند تکثیر شوند و فیبرهای عضلانی تشکیل دهند. اگر بخواهیم ساده و فنی‌تر توضیح دهیم، باید بگوییم رشد عضلات، به این‌صورت است:
- عضلاتتان را تمرین می‌دهید؛
- هسته‌ها به سلول‌های عضلانی اضافه می‌شوند.
«سلول‌های ماهواره‌ای یا سِت‌لایت» شروع به تکثیر در اطراف این هسته جدید کرده و باعث بزرگ‌تر و قوی‌تر شدن عضلات می‌شوند. حالا تصور کنید که بعد از مدتی ورزش‌کردن و حجم‌گرفتنِ عضلاتتان، دیگر ورزش‌کردن را متوقف می‌کنید، می‌دانید چه اتفاقی برای عضلاتتان می‌افتد؟
عضلات شما شروع به تحلیل‌رفتن و جمع‌شدن می‌کند. اگر چنین چیزی را تجربه کرده باشید، قطعاً تصورتان این است که بعد از مدتی، عضلاتتان به کلی از دست رفته است؛ اما حالا علم، پرده از این موضوع برداشته و نشان می‌دهد که چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
تحقیقات، به‌طور شگفت‌انگیزی نشان می‌دهد که هسته‌های جدید و قدیمی حتی در حین آتروفی عضلانیِ شدید نیز می‌توانند در عضلات حفظ و نگهداری شوند. اما در مورد مدت زمان نگهداری و حفظ هسته‌ها، نظرات متفاوتی وجود دارد.
عده‌ای می‌گویند کمترین میزان سه ماه بوده و برخی هم معتقدند که این هسته‌ها هیچ‌گاه از بین نخواهند رفت. با این تفاسیر هرچقدر عضله‌سازی و تمرینات قدرتی را زودتر شروع کنید، چند قدمی از دیگران جلوتر خواهید بود؛ زیرا در صورتی‌که مشکلی هم پیش بیاید و از ادامه تمریناتتان باز بمانید، هسته‌های جدید و قدیمیِ به‌وجود آمده، همگی داخل عضلاتتان نگهداری خواهند شد.
نحوه عملکرد حافظه عضلانی
در این بخش، هرآنچه در چرخه، ترک و از سرگیری تمرین اتفاق می‌افتد را توضیح خواهیم داد:
- تمرین‌کردن، باعث به‌وجود آمدنِ هسته جدید در عضله و نهایتاً رشد عضلانی خواهد شد؛
یعنی زمانی‌که عضلاتتان را با تمرینات مقاومتی درگیر می‌کنید، عضله نیاز به تولید هسته جدید پیدا می‌کند.
با تمرین بیشتر (همراه با رعایت تغذیه مناسب) به هسته‌های عضلاتتان، اجازه سنتز پروتئینی عضلانی خواهید داد تا فیبرهای عضلانی شما قوی‌تر و بزرگ‌تر شود.
- ترک و صرف‌نظر کردن از برنامه تمرینی، منجر به آتروفی خواهد شد. اما هسته‌ها همان‌جا خواهند ماند. در حین دوره‌ای که تمرین نمی‌کنید، عضلات شما به علت هسته‌های جدیدی که به‌دست آورده‌اند، نسبت به بروز آتروفی مقاومت خواهند کرد و اگر ترک تمرین، بیش از حد طول بکشد باز هم هسته‌ها از بین نخواهند رفت. بلکه فقط سلول‌های ماهواره‌ای از بین می‌رود که در نتیجه عضلاتتان تحلیل رفته و کوچک‌تر خواهند شد.
- یعنی تمام مدت، این هسته‌ها در انتظار خواهند ماند تا با شروع تمریناتتان، مشغول به کار شوند؛ به همین علت است که اگر بعد از مدت زمان کوتاهی، دوباره انجام تمرینات را از سر بگیرید، زودتر به نتیجه خواهید رسید. شما با هسته‌سازی و حفظ آن‌ها نصف مسیر را قبلاً پیموده‌اید. حالا بعد از توضیحاتی که داده شد، متوجه شدیم که منظور از حافظه عضله این نیست که عضلاتتان مانند مغز، همه چیز را یادشان خواهد ماند، بلکه به این معنی است که تلاش‌های شما از دست نرفته و اگر بازهم به‌سراغ تمریناتتان بروید، به‌سرعت نتیجه خواهید گرفت.
سخن پایانی
در این مطلب درباره حافظه عضلانی توضیح دادیم. شاید جالب باشد بدانید که وزنه‌زدن از جهاتی بسیار شبیه به دوچرخه‌سواری است. وقتی تمام تلاش و توانتان را گذاشتید و در این ورزش حرفه‌ای شدید، دیگر بعد از آن، اگر سال‌ها هم دوچرخه‌سواری نکرده باشید، دوباره پا به رکاب شدنتان چندان دشوار نخواهد بود.
بدنسازی هم دقیقاً به همین نحو است. اگر بعد از مدت‌ها دوباره به‌سراغ تمرینات بدنسازی بروید، دیگر نیازی نیست که از صفر شروع کنید. زیرا نصف راه را رفته‌اید و حافظه عضله به کمکتان خواهد آمد.
