روانشناسی

هنر درمانی چیست؟ مزایا و نحوه استفاده

Rate this post

هزاران سال است که فرهنگ ها و مذاهب مختلف در سراسر جهان برای رفع استرس و مقابله با احساسات دشوار به شکل‌های مختلف “درمانی” روی آورده اند. یکی از این شکل‌ها هنر درمانی است.

اگر بخواهیم به سابقه رسمی آن نگاه کنیم، باید عنوان کنیم که هنر درمانی (AT) از دهه ۱۹۴۰ وجود داشته است. هنر درمانی در ابتدا به این منظور توسعه یافت که با افکار، احساسات و تجربیات درونی خود از طریق بیان خلاق به افراد کمک کند.

امروز در این مقاله از سبزینه راه نکات خیلی مفید و عملی و کاربردی را برای شما در نظر گرفته ایم.

اما امروزه این رویکرد غالباً با گفتار درمانی ترکیب شده تا افراد در مقابله با بیماری ها، استرس‌ها و احساساتی که بیان آن‌ها دشوار است از آن استفاده کنند.

تحقیقات انجام شده طی چند دهه گذشته نشان می دهد که هنر درمانی می تواند روشی مؤثر برای معالجه طیف گسترده ای از شرایط سلامت روحی و جسمی از اعتیاد و افسردگی گرفته تا اختلالات مربوط به خوردن و زوال عقل باشد.

در این مطلب با مجله سبزینه راه همراه شوید تا به اطلاعات بیشتری در مورد مزایا و نحوه استفاده این روش درمانی بپردازیم.


هنر درمانی چیست؟

هنر درمانی را می توان به عنوان کاربرد هنرهای تجسمی در یک زمینه درمانی تعریف کرد. این نوع تکنیک درمانی روشی است که می توانید هم به کمک یک درمانگر یا مربی و یا به تنهایی در خانه یا یک گروه کلاسی تمرین کنید.


انواع مختلفی از هنر درمانی چیست؟

انواع هنر درمانی عبارتند از:

  • رنگ آمیزی
  • روزنامه نگاری
  • طراحی
  • ساخت کولاژ
  • مجسمه سازی با گل
  • خاتم کاری
  • کارت پستال سازی
  • موزیک درمانی
  • و …

روش های بی پایانی برای تمرین هر کدام از این شاخه های هنر درمانی وجود دارد، اما مهم ترین چیز این است که با آن احساس راحتی کنید و برایتان الهام بخش باشد.

بنا به گزارش انجمن هنر درمانی آمریکا، هنر درمانی بر این اساس استوار است که “فرآیند خلاق دخیل در ابراز احساسات به شیوه هنری به مردم کمک می‌ کند تا درگیری‌ ها و مشکلات را حل کنند، مهارت‌های بین فردی را مدیریت کنند، استرس را کاهش دهند، اعتماد به نفس شان را افزایش دهند، خودآگاهی را افزایش دهند و به بینش برسند.”

به این ترتیب، هنر درمانی را می توان نوعی از روان درمانی نام برد که بر روی فرآیندهای ناخودآگاه تمرکز می کند زیرا در رفتارهای فعلی فرد بروز می یابد.

همچنین بخوانید:  چند خواص سبوس برنج که باید بدانید!

همانطور که یک مقاله GoodTherapy توضیح می‌دهد، گروهی از نویسندگان با نفوذ در دهه ۱۹۴۰ – از جمله مارگارت ناومبورگ، بنیانگذار هنر درمانی – اولین کسانی بودند که نقش مهمی در توسعه هنردرمانی به عنوان یک زمینه شناخته ‌شده در آمریکا و اروپا ایفا کردند.

پیشگامان این حوزه، بر این باورند که روش ‌های خلاقانه به عنوان راهی برای بیان احساسات سرکوب ‌شده و افکار ناخوداگاه عمل می‌ کنند. جالب است بدانید که امروزه از هنردرمانی در بسیاری از مراکز مورد استفاده قرار می گیرد، از جمله موارد استفاده هنر درمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مراکز سلامت روان
  • بیمارستان ها
  • مدارس
  • خانه های سالمندان
  • مراکز توانبخشی
همچنین بخوانید: شن بازی درمانی چیست

مزایا و موارد استفاده هنردرمانی

کاربردهای اصلی هنر درمانی چیست؟ هنر درمانی در کودکان، نوجوانان، بزرگسالان، سالمندان، گروه ها، خانواده ها، جانبازان و افراد دارای مشکلات مزمن سلامتی استفاده می شود.

هنر درمانی می تواند در افرادی با شرایط زیر سودمند باشد:

  • افسردگی
  • اضطراب
  • بیماری استرس پس از حادثه (PTSD)
  • ترس یا فوبیا
  • درد مزمن
  • اعتیاد
  • اختلالات توجه
  • غم و اندوه
  • زوال عقل
  • اختلالات اشتها
  • اسکیزوفرنی
  • و …

در قسمت زیر برخی فواید هنر درمانی که توسط تحقیقات اخیر مورد حمایت قرار گرفته‌اند آورده شده‌است:

  1. هنر درمانی به تسکین استرس کمک می کند

مطالعات نشان می دهد که هنر درمانی می تواند از طریق پردازش و ابراز احساسات، از جمله احساساتی که “دفن شده” و نادیده گرفته شده اند، در مقابله با استرس مزمن، افسردگی و اضطراب به افراد کمک کند. خلاق بودن می تواند باعث افزایش عزت نفس، احساس کنترل و رسیدن به موفقیت شود و به افراد کمک کند تا از دیدگاه های مثبت تجربیات زندگی خود استفاده کنند.

راه دوم اینکه، هنر درمانی با بالا بردن حالت روحی فرد به خاطر افزایش ترشح دوپامین در مغز در مقابله با استرس به فرد کمک می کند. دوپامین هورمون پاداش است که با احساساتی مثل هیجان و خوشحالی در ارتباط است و وقتی با چیزی که برایمان لذت بخش است روبرو می‌شویم، در بدن ما آزاد می‌شود.


  1. هنر درمانی به عنوان یک منبع خلاق و غیر کلامی خدمت می کند

تمرین هنر می تواند به عنوان یک رهایی عاطفی و یک منبع سالم برای بیان خویشتن عمل کند، به خصوص اگر برای شخص بیان آنچه او را آزار می دهد، دشوار باشد. افراد گزارش می دهند که وقتی درگیر یک کار خلاقانه هستند که توجه آنها را جلب می کند و چشم انداز مثبتی به آنها می دهد، می توانند از نارضایتی، ناامیدی، عصبانیت، نگرانی و احساسات دیگر رها شوند.

همچنین بخوانید:  خانواده های تک فرزند با چه چالش هایی مواجه هستند ؟

چگونه هنر درمانی برای کمک به افراد در مقابله با تروما کار می کند؟ متخصصین هنر درمانی اغلب بیماران را ترغیب می کنند از بیان هنری دلخواه شان استفاده کنند تا به احساسات خود بینش دهند و احساساتی را بیان کنند که با کلمات نمی توان گفت.

جالب است بدانید که طبق مطالعات انجام شده، هنر درمانی می تواند به طور خاص برای افرادی که با علائم بیماری استرس پس از حادثه (PTSD) برخورد می کنند مفید باشد، زیرا هنر درمانی یک خروجی خلاق و غیرکلامی فراهم می کند که پردازش احساسات پیچیده را بهبود می بخشد. حتی ممکن است در صورت لزوم در ترکیب با درمان شناختی رفتاری یا رویکردهای دیگر تأثیر بیشتری بگذارد.

در بین افرادی که سابقه تروما و PTSD داشته اند، هنر درمانی توانسته به بهبود خلق و خو و مهارت های مقابله ای، ترویج آرامش، ایجاد روابط سالم تر و کاهش رفتارها و نگرش های ناخوشایند کمک می کند.


  1. هنر درمانی ذهن آگاهی را افزایش می دهد

انجام یک کار خلاقانه و پیدا کردن راه‌هایی برای بیان خود به صورت هنری به شما این شانس را می‌دهد که آهسته و قدم قدم به درون تان مراجعه کنید، به ذهن تان وقفه ای بدهید و ذهن آگاهی را تمرین کنید.

تلاش‌ های هنری می ‌تواند راهی خوب برای رسیدن به “وضعیت جریان” باشد، وضعیتی که در آن شما کاملا همه حواس تان درگیر کاری است که دارید انجام می‌دهید و از تمام افکار و دغدغه های مختلف رها می شوید.


  1. هنگام تمرین هنر درمانی به صورت گروهی، پشتیبان دارید

هنگامی که هنر به صورت گروهی انجام می شود، می تواند راهی عالی برای برقراری ارتباط سالم با افراد دیگر و به دست آوردن پشتیبانی و حمایت باشد.

جالب است بدانید که طبق تحقیقات هنر درمانی گروهی در مقابله با افسردگی، در سالمندان، کودکان در سن مدرسه و جانبازان بسیار ثمربخش بوده است. نه تنها می ‌تواند به مبارزه با افسردگی و تنهایی کمک کننده باشد، بلکه طبق نتیجه تحقیقات، قادر است همدلی و پذیرش دیگران را نیز افزایش ‌دهد.


  1. هنر درمانی مهارت‌های ریزحرکتی (Fine Motor Skill) را توسعه می دهد

هنر درمانی توسط بعضی از متخصصین کاردرمانی برای کمک به توسعه عملکردهای شناختی و حسی حرکتی بیماران، هماهنگی دست و چشم، مهارتهای حرکتی درشت و ظریف و مهارت های چالاکى انگشتان و سرعت استفاده می شود.

همچنین تحقیقات نشان می دهد که استفاده از هنر درمانی در میان سالمندان، به تحریک عملکرد ذهنی و محافظت در برابر کاهش شناختی / زوال عقل کمک می کند.

همچنین بخوانید:  افسردگی در دوران بارداری و پس از زایمان

علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که می گوید هنر درمانی می تواند به کاهش از دست دادن هماهنگی و مشکلات مربوط به حالت فرد، مانند افسردگی در بیماران پارکینسون کمک کند.


  1. هنر درمانی می تواند درد را بهبود بخشد

انجمن سرطان آمریکا (ACS) هنر درمانی را یک داروی مکمل و جایگزین می داند که می تواند به افراد در بهبود بیماری های جدی از جمله سرطان، بیماری های قلبی، درد مزمن و مشکلات رفتاری کمک کند.

طبق گفته ACS، برخی از کاربردهای بالقوه هنر درمانی شامل موارد زیر است:

  • کاهش سطح اضطراب در بین بازماندگان سرطان
  • بهبود زمان ریکاوری
  • کاهش زمان بستری در بیمارستان
  • بهبود ارتباطات و عملکرد اجتماعی

مطالعات نشان داده است که بیماران دیالیزی که در جلسات هنر درمانی شرکت کرده بودند، معمولاً سطح استرس کمتر، خستگی کمتر و احساس هدف بیشتر را تجربه کرده بودند.

مطالعات دیگر نشان داده اند که بیماران سرطانی که مشغول تمرین هنر درمانی قرار دارند، از احساسات مثبت بیشتری بهره مند می شوند. اضطراب، افسردگی و مشکلات مرتبط با خواب در این افراد کمتر و اعتماد به نفس در بین آن ها بیشتر شده است.


هنر درمانی چگونه کار می کند و موثر است؟

درمانگران بر این باورند که خلاق بودن می تواند به افراد کمک کند تا بینش های مهمی در مورد خودشان پیدا کنند و احساس بهزیستی و عزت نفس خود را افزایش دهند.

به نظر می رسد که این شکل از درمان برای کسانی که احساس “خارج از لمس” نسبت به عواطف و نیازهای خود دارند، بسیار مفید است.

هنگامی که کسی در مورد تعریف احساسات خود، به یاد آوردن رویدادهای گذشته یا بیان حال خود، مشکل داشته باشد، روزنه های خلاقیت می توانند به آن شخص کمک کنند تا پیشرفت کند و این مشکلات را تا حدودی حل کند.

برخی از راه های اصلی که هنر درمانی به بیماران در غلبه بر مشکلات کمک می کند عبارتند از:

  • توسعه خودآگاهی و بینش
  • کشف احساسات سرکوب شده / پنهان
  • پرداختن به درگیری های روانی و تروماهای حل نشده
  • بهبود ارتباطات، خوداظهاری و مهارت های اجتماعی
  • افزایش اعتماد به نفس، عزت نفس و استقلال شخصی
  • حفظ هویت
  • کاهش احساسات و استرس های منفی و افزایش احساسات مثبت
همچنین بخوانید: بو درمانی چیست

تکنیک ها و تمرینات

یک هنر درمانگر دقیقاً چه کاری انجام می دهد؟

بیشتر درمانگران فعالیت های خلاقانه مانند نقاشی، مجسمه سازی، ساخت کولاژ و … را با تکنیک های روانشناختی بالینی و گاهی اوقات تمرینات معنوی ترکیب می کنند.

درمانگر ممکن است از بیمار بخواهد که بر روی رنگ، آرایش فضایی، ترکیب یا تعدادی از جنبه ‌های دیگر مربوط به یک پروژه خلاق تمرکز کند. ممکن است از بیمار خواسته شود که در حالی که درگیر کار خلاقانه است، به صورت کلامی، احساسات و افکار خود را بیان کند.

مهم نیست که کدام انواع تکنیک‌ها یا تمرین‌ها مورد استفاده قرار گیرند، هدف این است که فرد به جای تلاش برای تولید چیزی ملموس و تاثیرگذار، بر تجربه درونی خود تمرکز کند. نیازی به “خوب بودن” در هنر نیست چون هدف، لذت بردن از فرآیند به جای تمرکز بر روی محصول نهایی یا خروجی نهایی است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا