گیاه دم اسبی – Equisetum arvense
دم اسب (Equisetum arvense) گیاهی از خانواده گیاهان Equisetaceae است که از زمان یونان باستان و روم استفاده می شده است. در طب سنتی از گیاه دم اسب به عنوان یک گیاه دارویی برای درمان پوکی استخوان، سل و مشکلات کلیوی استفاده می شده است. دم اسب گیاهی ادرار آور (برای تسکین احتباس مایعات) است و برای جلوگیری از خونریزی و التیام زخم ها استفاده می شود.
امروز در این مقاله از سبزینه راه نکات خیلی مفید و عملی و کاربردی را برای شما در نظر گرفته ایم.
از مهم ترین فواید گیاه دم اسب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جلوگیری از ریزش مو
- تقویت کننده ناخن
- کاهش خون ریزی های شدید
- درمان نقرس
- کمک به درمان بیماری های روماتیسمی
- تسکین قاعدگی های دردناک
- کمک به دفع سنگ کلیه یا مثانه
- درمان آرتروز
- رفع عفونت های دستگاه ادراری
- کمک به کاهش وزن
- ترمیم و بهبود زخم و سوختگی
جلوگیری از پوکی استخوان با گیاه دم اسب
پوکی استخوان شامل نرم یا نازک شدن بافت استخوان است. این مشکل اغلب در زنان یائسه رخ می دهد. دم اسب حاوی سیلیس است، ماده معدنی مورد نیاز برای تولید کلاژن، داشتن استخوان سالم و تولید بافت همبند. به همین دلیل در طب سنتی از گیاه دم اسب برای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه استفاده می شود.
یک مطالعه حیوانی در سال 2016 که در مجله داروسازی هند منتشر شده است، نشان می دهد که کلسیم، ویتامین D، روی – لیزین، ال- پرولین، ال-آرژنین و اسید اسکوربیک موجود در دم اسب باعث سرعت بخشیدن به تشکیل استخوان می شود. در نتیجه عصاره گیاه دم اسب برای تشکیل استخوان مفید است.
دم اسب برای رشد مو
دم اسب منبع خوبی از آمینو اسید سیستئین است که همراه با مواد معدنی مانند سلنیوم، به عنوان تقویت کننده رشد مو شناخته می شوند.
گیاه دم اسب برای قند خون
گیاه دم اسب همچنین دارای اثر ضد دیابتی قابل توجهی است و به کاهش قند خون کمک می کند.
مکانیسم اثر گیاه دم اسب برای مو، ناخن و استخوان ها
تصور می شود که مواد شیمیایی موجود در دم اسب دارای خواص ضد التهابی (کاهش التهاب) و آنتی اکسیدان (مواد شیمیایی که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند) هستند.
دم اسب شامل سیلیس و سیلیسیم است، مواد معدنی که در کنار هم به تقویت موها و ناخن ها را کمک می کنند و همچنین باعث تقویت بافت استخوانی سالم می شوند.
روغن دم اسب – Horsetail Oil
روغن دم اسب از برگ های گیاه دم اسب روغن گیری می شود و حاوی مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان و ویتامین و مواد معدنی موثر برای رشد مو، تقویت پوست و سلامتی می باشد.
در ادامه به بررسی خواص موثر روغن دم اسب و گیاه دم اسب در طب سنتی خواهیم پرداخت.
آرتریت روماتوئید و آرتروز
مطالعه ای بر روی 60 بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید نشان می دهد، استفاده از روغن دم اسب بر روی نواحی آسیب دیده، در بیشتر موارد باعث بهبود علائم و پاسخ ایمنی سلولی شده است. روغن دم اسب التهاب و درد را کاهش می دهد و برای کاهش التهاب مفاصل مفید است.
تورم
از داروهای ادرار آور اغلب برای کاهش فشار خون و تورم استفاده می شود. این دارو ها با دفع مایعات اضافه از بدن، تورم را کاهش می دهند.
عصاره دم اسب اثری شبیه به دارو های ادرار آور دارد و بدون برهم زدن تعادل الکترولیت، مایعات اضافه را از بدن دفع کرده و تورم را کاهش می دهد.
التیام زخم
در طب سنتی از گیاه دم اسب برای کمک به بهبود سریع زخم ها استفاده می شود. پماد دم اسب (3٪) یا روغن دم اسب باعث بهبودی سریعتر زخم و کاهش درد می شود و هیچ عارضه ای نیز در پی ندارد. سیلیس موجود در روغن دم اسب به مهر و موم کردن زخم کمک می کند، در حالی که فلاونوئیدها های موجود در آن از عفونت جلوگیری می کنند.
تسکین درد
تحقیقات بر روی 108 زن سالم پس از زایمان نشان می دهد، استفاده از پماد دم اسب (3٪) موجب کاهش درد در آن ها شده است. نیمی از آنها به مدت 10 روز بر روی زخم جراحی خود از پماد دم اسب استفاده کردند. عصاره دم اسب باعث کاهش درد و التهاب شده و زخم را نیز ترمیم می کند.
دیابت
در 11 بیمار که مبتلا به دیابت نوع 2 بودند، یک دوز خوراکی عصاره دم اسب در طی 1.5 ساعت باعث کاهش قند خون در آن ها شده است.
در موش های دیابتی نیز، دم اسب باعث تعادل سطح گلوکز و سلول های تولید کننده انسولین در لوزالمعده می شود. عصاره گونه های مختلف گیاه دم اسب باعث کاهش قند خون و وزن در موش های دیابتی شده و برخی از دانشمندان معتقدند دم اسب می تواند انسولین را تحریک کند.
روغن دم اسب برای مو و ناخن
دم اسب دارای سیلیکون و آنتی اکسیدان بالا است. ریزش مو در زنان ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله عدم تعادل هورمون ها، استرس، تب، جراحی، مشکلات تیروئید و زایمان ایجاد شود. روغن دم اسب موجب افزایش رشد، حجم و ضخامت مو می شود.
از سوی دیگر روغن دم اسب با رساندن مواد مغذی و رطوبت لازم به ناخن ها از شکستگی و پوسته پوسته شدن ناخن ها جلوگیری کرده و به شما در داشتن ناخن هایی زیبا و مقاوم کمک می کند.
تأثیر بر روی سنگ کلیه
یکی از خواص اصلی گیاه دم اسب در طب سنتی، تاثیر مثبت آن در دفع سنگ کلیه است. این ماده از سنگ کلیه و آسیب کلیه جلوگیری می کند. همچنین برای تجزیه و از بین بردن سنگ کلیه نیز نافع است.
سلامت استخوان
یکی دیگر از خواص گیاه دم اسب، جلوگیری از پوکی استخوان است. سیلیکون برای تشکیل و حفظ سلامت استخوان ها بسیار مهم است. این ماده به جذب کلسیم کمک می کند و ساختار استخوان را بهبود می بخشد. دم اسب دارای سابقه طولانی در استفاده سنتی برای ترمیم استخوان است.
از سوی دیگر دم اسب باعث افزایش فعالیت سلول های استخوانی انسان می شود که برای بازسازی استخوان بسیار مهم است. عصاره دم اسب رشد سلول های استخوانی را افزایش داده و باکتری هایی را که باعث عفونت استخوان می شوند از بین می برد.
سلامت پوست
التهاب پوست ناشی از اگزما باعث خارش می شود، لایه خارجی پوست را تغییر می دهد و پوست را مستعد ابتلا به عفونت می کند. آکنه بیشتر به دلیل عفونت های باکتریایی ایجاد می شود. روغن دم اسب می تواند به درمان آکنه و اگزما کمک کند. در ژاپن از دم اسب در محصولات آرایشی به عنوان کرم، لوسیون یا پماد استفاده می شود. مطالعات سلولی تایید می کند که روغن های اسانسی خاصیت ضد باکتری دارند و ترکیبات فنلی آنتی اکسیدانی آن ها از التهاب جلوگیری می کند. به طور بالقوه می توان از دم اسب به عنوان یک محصول گیاهی مراقبت از پوست و مو استفاده کرد.
دم اسب دارای خاصیت ضد پیری و تقویت کننده پوست است. سیلیکون یکی از اجزای کلاژن است که برای کشش و لطافت پوست لازم بوده و از آنجا که دم اسب غنی از سیلیکون است، به عنوان ترکیبی موثر در محصولات آرایشی و بهداشتی برای رشد کلاژن پوست استفاده می شود.
هضم غذا
در بعضی از کشورها، از چای و دمنوش گیاه دم اسب به عنوان یک داروی موثر برای بهبود هضم غذا و رفع سوء هاضمه استفاده می شود. فلاونوئیدهایی که در دم اسب وجود دارد بر بهبود عملکرد هضم غذا، نفخ، حالت تهوع و درد معده تاثیر گذار است.
کاهش وزن
دم اسب یک مکمل محبوب کاهش وزن در آمریکای لاتین است. گیاه دم اسب خاصیت ادرار آور دارد و از احتباس اب در زیر پوست و ورم جلوگیری می کند. از سوی دیگر باعث کاهش چربی بدن نیز خواهد شد. دم اسب باعث افزایش سوخت و ساز بدن شده و بر کاهش وزن موثر است.
سلولیت
یک راهکار برای کاهش سلولیت، حذف مایعات جمع شده در غدد لنفاوی در زیر پوست است. دم اسب می تواند با پاکسازی مایعات از بدن و تقویت پوست، به مبارزه با سلولیت کمک کند. ماساژ روغن دم اسب بر روی مناطق دارای سلولیت و مصرف دم کرده آن برای کاهش سلولیت موثر خواهد بود.
واریس
برخی از ترکیبات گیاهی با دم اسب برای درمان رگ های واریسی موثر هستند. نحوه عملکرد گیاه دم اسب در رگ های واریسی مشخص نیست. اما خواص ضد التهابی و ترمیم کنندگی پوست در روغن عصاره دم اسب می تواند برای مناطق دارای رگ های واریسی مفید باشد.
نقرس
از دمنوش گیاه دم اسب به دلیل خاصیت ضد التهابی که دارد به طور سنتی برای درمان نقرس استفاده می شود. نقرس نوعی آرتروز التهابی است. اثرات مفید دم اسب برای آرتریت روماتوئید می تواند برای درمان نقرس نیز مفید باشد.
استرس و اضطراب
در چندین مطالعه نشان داده شده است که عصاره دم اسب به اندازه دارو های ضد اضطراب مانند دیازپام، باعث کاهش استرس و اضطراب می شود. اثر ضد اضطراب دم اسب به فلاونوئیدها و آنتی اکسیدان های آن نسبت داده می شود.
در حقیقت، فلاونوئیدها با افزایش GABA و سایر انتقال دهنده های عصبی کلیدی در مغز، موجب آرامش اعصاب می شوند.
آرامش و خواب
گیاه دم اسب در دوزهای بالا برای درمان استرس و اضطراب استفاده می شود و مدت زمان خواب را افزایش می دهد. ایزوکوئرستین فلاونوئید موجود در دم اسب به عنوان یک آرامبخش ملایم و ایمن عمل می کند.
تشنج
در یک مطالعه گیاه دم اسب موجب تاخیر و کاهش شدت تشنج در موش ها شده است. اثر ضد تشنج ممکن است به دلیل فلاونوئید ایزوکوئرستین موجود در آن باشد، اما سایر ترکیبات ناشناخته گیاه دم اسب نیز می توانند در این عملکرد نقش داشته باشند.
تقویت حافظه
ترکیب آنتی اکسیدانی پیچیده در دم اسب از مغز محافظت کرده و عملکرد شناختی و حافظه را بهبود می بخشد. دفاع آنتی اکسیدانی با افزایش سن ضعیف شده و ممکن است باعث زوال عقل، بیماری آلزایمر و بیماری پارکینسون شود. در نتیجه آنتی اکسیدان های قدرتمند فلاونوئیدی موجود در دم اسب (مانند ایزوکوئرستین) عملکرد شناختی مغز را افزایش داده و از دست دادن حافظه را معکوس می کنند.
گیاه دم اسب هم چنین می تواند از از دست دادن عصب پس از آسیب جلوگیری کند یا آن را به تعویق بیندازد. سیلیس اثر محافظت کننده برای عصب دارد و همراه با آنتی اکسیدان ها به بهبود آسیب های عصبی کمک می کند.
زخم بواسیر و هموروئید
عصاره گیاه دم اسب برای درمان زخم های بواسیر و هموروئید موثر است و التهاب و عفونت را در این نواحی تسکین می دهد.
همچنین دمنوش دم اسب در طب سنتی برای درمان زخم معده موثر است.
علائم آنفولانزا
ایزوکورسیتین، ماده فعال دم اسب، علائم آنفلوانزا را کاهش می دهد. ایزوکوئرستین موجود در سلول ها، ویروس های آنفلوانزا A و B را از بین می برد (شایع ترین سویه های ویروسی که باعث ایجاد آنفولانزا می شوند). دم اسبی سرشار از ایزوکوئرستین است و با بسیاری از ویروس ها مقابله می کند.
سلامت قلب
مطالعات نشان می دهد دم اسب باعث شل شدن رگ های خونی و کاهش فشار خون در موش های صحرایی مبتلا به بیماری قلبی می شود. اسید دیکفوئیل-مزو-تارتاریک ماده موثری در این فرآیند است. دم اسب اکسیداسیون چربی را که اغلب علت اصلی بیماری قلبی است، کاهش می دهد. فیتواسترول ها باعث کاهش کلسترول LDL و آنتی اکسیدان ها باعث کاهش التهاب در سلول ها می شوند. کلسترول و التهاب LDL بالا می تواند باعث تنگ شدن رگ های خونی و مشکلات قلبی شود.
آسم
هیستامین باعث تنگ شدن مجاری تنفسی در افراد مبتلا به آسم می شود و باعث مشکل در تنفس و تجمع مخاط خواهد شد. دم اسب دارای خواص آنتی هیستامین است و جلوی تأثیرات هیستامین و شل کننده راه های هوایی را می گیرد.
اسهال
ترکیبات فعال در دم اسب حرکات روده را در هنگام اسهال کاهش می دهند. ترکیبات موجود در دم اسب، استیل کولین (که یک انتقال دهنده عصبی است و حرکات روده را تقویت می کند) را مسدود می کنند.
التهاب
دم اسب باعث کاهش واکنش بیش از حد ایمنی سلول های انسانی می شود. دم اسب باعث می شود سلول ها مولکول های التهابی کمتری تولید کنند و سیلیس موجود در آن اثر ایمنی را در این سلول ها متعادل می کند.
عفونت های باکتریایی
ترکیبی از مواد فعال موجود در دم اسب می تواند با بسیاری از عفونت های باکتریایی، ویروسی و مخمری مقابله کند.
دم اسب برای مقابله با عفونت های تنفسی، دستگاه تناسلی و ادراری مفید است. در صورت استفاده، از عفونت زخم ها، رشد باکتری ها و ویروس های مضر جلوگیری می کند. هنگامی که از عصاره یا روغن دم اسب در شامپو ها استفاده می شود، به از بین رفتن شوره سر کمک می کند.
گیاه دم اسب به از بین رفتن باکتری های زیر کمک می کند:
استافیلوکوکوس اورئوس، باکتری مقاوم در برابر بسیاری از آنتی بیوتیک ها. معمولاً باعث عفونت های پوستی و تنفسی و مسمومیت غذایی می شود.
اشریشیا کلی، که باعث عفونت های دستگاه ادراری (UTI)، اسهال و بیماری التهابی روده می شود. دم اسب رشد و فعالیت این باکتری ها را کند می کند.
کلبسیلا پنومونیه، که ممکن است باعث عفونت های تنفسی مانند برونشیت و ذات الریه شود.
سودوموناس آئروژینوزا، باکتری مقاوم در برابر بیشتر آنتی بیوتیک ها که می تواند باعث ایجاد عفونت های مقاوم در برابر دارو شود.
سالمونلا، که باعث مسمومیت غذایی می شود.
بهداشت دهان و دندان
حفره های دندانی معمولاً توسط باکتری ایجاد می شوند. دم اسب با از بین بردن باکتری های مضر، سلامت دهان و دندان را بهبود می بخشد. از سوی دیگر ممکن است التهاب و خونریزی لثه (التهاب لثه) را بهبود بخشد. از عصاره دم اسب می توان به عنوان دهان شویه خانگی استفاده کرد.
کاندیدای دهانی یک عفونت مخمری است که می تواند توسط پروتزهای دندانی، ضعف سیستم ایمنی بدن و مصرف آنتی بیوتیک ایجاد شود که دم اسب در از بین بردن آن موثر است.
طرز استفاده از روغن دم اسب برای مو
3 تا 4 قطره از روغن گیاه دم اسبی را همراه با مقداری روغن بادام شیرین ترکیب کرده و پوست سر و ساقه مو را با آن ماساژ دهید. بعد از 2 ساعت موها را همراه با شامپو گیاهی شستشو دهید.
استفاده از روغن دم اسب برای ناخن
روزانه 2 الی 3 قطره روغن دم اسب را بر روی ناخن ها ماساژ داده و بعد از 30 دقیقه با آب ولرم شست و شو دهید. این کار از پوسته پوسته شدن صدف ناخن و شکنندگی آن ها جلوگیری می کند.
روغن دم اسب در بارداری
استفاده از روغن دم اسب و گیاه آن در دوران بارداری و شیردهی پیشنهاد نمی شود و بهتر است قبل از مصرف با پزشک متخصص در این مورد مشورت کرد.
عوارض روغن دم اسب
تا کنون عوارض جانبی در رابطه با روغن دم اسب گزارش نشده است.
بهتر است قبل از استفاده چند قطره از آن را بر روی پوست دست امتحان کنید تا از عدم حساسیت به این گیاه و روغن آن مطمئن شوید. در صورت ایجاد حساسیت، قرمزی پوست و خارش از مصرف آن خودداری کنید.
مصرف گیاه دم اسب در بیماران کلیوی و کسانی که از مشکلات کبدی رنج می برند باید با مشورت پزشک و با احتیاط مصرف شود.
